Το μήνυμα του κ. Παπανδρέου

Ο κύριος Παπανδρέου ήταν εν μέρει ο ποιητής του δικού του δράματος, σχολιάζει άρθρο του Economist με σημερινή ημερομηνία. Ζητώντας τη στήριξη του ελληνικού λαού μέσω ενός δημοψηφίσματος, ο Παπανδρέου καταδικάστηκε από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ως ανόητος ή προδότης. «Γιατί όμως έθεσε σε κίνδυνο όλη την καλή δουλειά;», συνεχίζει το άρθρο. «Πως τολμά να φέρνει την καταστροφή στην υπόλοιπη Ευρωζώνη;»


Δεν υπάρχει αμφιβολία, λέει ο Economist, πως ο κ. Παπανδρέου, με έναν εντυπωσιακά χαοτικό τρόπο, άφησε την Ευρωζώνη έρμαιο της αβεβαιότητας. Το δημοψήφισμα φαίνεται πως δε θα γίνει. Ίσως το ΠΑΣΟΚ δημιουργήσει κυβέρνηση ενότητας με τη Νέα Δημοκρατία. Ίσως η χώρα οδηγηθεί σε εκλογές. Ίσως τίποτα από τα παραπάνω να μη γίνει. Όπως και να χει όμως, έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση: σε ένα μήνα και κάτι, η Ελλάδα πρέπει να λάβει φρέσκα κεφάλαια από το ΔΝΤ και την Ε.Ε. –διαφορετικά θα χρεοκοπήσει άτακτα.
Ο κ. Παπανδρέου δημιούργησε ένα τρομερό χάος, αλλά είναι προτιμότερο να θεωρείται ως ο αγγελιαφόρος παρά ως ο κακός. Δεν μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς για τα αποτελέσματα της συνόδου. Τα spreads των ιταλικών ομολόγων έναντι των γερμανικών είχαν αρχίσει να διευρύνονται πολύ πριν ο κ. Παπανδρέου πετάξει τη «ρουκέτα» του. Αν η Ευρωζώνη είχε δημιουργήσει ένα αξιόπιστο τείχος προστασίας γύρω από τα ομόλογα της Ιταλίας ή άλλων προβληματικών οικονομιών, μια ελληνική χρεοκοπία δεν θα απειλούσε τώρα με «ντόμινο».
Σε ένα βαθμό, ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν μπορεί να κατηγορηθεί ούτε επειδή ζήτησε την εντολή του λαού για το βασικό επίτευγμα της Συνόδου Κορυφής. Ενώ η απόφαση κουρέματος των ελληνικών ομολόγων κατά 50% είναι σημαντική και καλοδεχούμενη, το χρέος της Ελλάδας, ακόμη και με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις θα διαμορφωθεί στο 120% του ΑΕΠ έως το 2020. Δηλαδή οι Έλληνες θα ζουν με τα μέτρα λιτότητας.
Το πιο σημαντικό μήνυμα του κ. Παπανδρέου –σύμφωνα με το άρθρο- είναι το εξής: Μέχρι σήμερα η κρίση στην Ευρωζώνη αφορούσε κυρίως την πίεση των αγορών. Ωστόσο τα δημόσια οικονομικά μιας χώρας δεν προσδιορίζονται μόνο από τις αγορές. Τα όρια της αφερεγγυότητας δοκιμάζονται από την προθυμία των πολιτών να δεχτούν τις αυξήσεις των φόρων και τις περικοπές των δαπανών. Μια κυβέρνηση εξαντλεί πολύ γρηγορότερα το πολιτικό της κεφάλαιο, προτού εξαντλήσει τους πόρους που απομένουν για να φορολογηθούν. Στο τέλος της ημέρας, το πρόβλημα του «δεν θέλω να πληρώσω», μετράει περισσότερο από το πρόβλημα του «δεν μπορώ να πληρώσω».